قلعه هوشاپ (Hoşap Kalesi)، این دژ شگفت‌انگیز قرون وسطایی در 60 کیلومتری جنوب شرقی وان، یکی از تماشایی‌ترین قلعه‌های ترکیه محسوب می‌شود. این قلعه که بر فراز صخره‌ای عظیم بنا شده، نمونه بی‌نظیری از معماری نظامی دوره اورارتوها (قرن 9 قبل از میلاد) و سلجوقیان است.
رسیدن به قلعه خود ماجراجویی بی‌نظیری است. پس از پارک ماشین در پایین قلعه، مسیر سنگلاخی اما مشخصی پیش رویتان قرار می‌گیرد. هر قدم که برمی‌دارید، دیوارهای عظیم قلعه که از سنگ‌های بومی منطقه ساخته شده‌اند، بزرگ‌تر و پرابهت‌تر به نظر می‌رسند. در طول مسیر، سنگ‌نبشته‌هایی به خط میخی اورارتویی توجه شما را جلب می‌کنند که همچون کارت‌پستال‌هایی از گذشته، پیام نیاکان را به امروز رسانده‌اند.
وقتی از دروازه اصلی قلعه عبور می‌کنید، اولین چیزی که نظرتان را جلب می‌کند، دقت و ظرافت معماری است. اورارتوها که استادان بی‌بدیل ساخت‌وساز در مناطق کوهستانی بودند، این قلعه را طوری طراحی کرده‌اند که هم از نظر دفاعی غیرقابل نفوذ باشد و هم ساکنانش بتوانند سال‌ها در آن زندگی کنند. سیستم آبرسانی پیچیده‌ای که از چشمه‌های کوهستان آب را به داخل قلعه می‌آورد، هنوز هم پس از هزاران سال قابل مشاهده است.
از بالای برج دیده‌بانی قلعه، چشم‌اندازی 360 درجه از کل منطقه پیش چشمانتان گشوده می‌شود. در یک سو، دره هوشاپ با رودخانه پرآبش همچون ماری نقره‌ای در دل زمین می‌خزد. در سوی دیگر، روستای هوشاپ با خانه‌های گلی و باغ‌های سرسبزش تصویری از زندگی سنتی در این منطقه را به نمایش می‌گذارد. این نقطه استراتژیک در گذشته کنترل تمام مسیرهای تجاری از جمله جاده ابریشم را ممکن می‌ساخته است.
قلعه هوشاپ در اوج رونق جاده ابریشم، نقش مهمی در امنیت کاروان‌های تجاری ایفا می‌کرد. کاروانسرای مجاور قلعه که امروزه ویرانه‌هایش باقی مانده، در آن دوران مأمنی برای صدها تاجر و مسافر بوده است. در موزه کوچک داخل قلعه، نمونه‌هایی از کالاهایی که از این مسیر حمل می‌شدند – از ابریشم چین تا ادویه هند – به نمایش گذاشته شده‌اند.
دوران اورارتوها (پایه‌گذاری اولیه)
ساخت اولین استحکامات در قرن 9 قبل از میلاد
استفاده به عنوان پایگاه نظامی و مرکز نظارت بر جاده ابریشم
کشف سنگ نبشته‌های میخی اورارتویی در محوطه قلعه
دوره سلجوقیان و عثمانی‌ها (بازسازی و گسترش)
بازسازی اساسی در قرن 17 میلادی توسط محمود سلیمان پاشا
تبدیل به اقامتگاه والیان منطقه
اضافه شدن عناصر معماری اسلامی به ساختار قلعه
برج دیده‌بانی: با ارتفاع 20 متر، بلندترین نقطه قلعه
دیوارهای دفاعی: به طول 1.5 کیلومتر با 7 برج نگهبانی
مسجد قلعه: با مناره‌ای منحصر به فرد
حمام تاریخی: با سیستم گرمایشی پیشرفته
انبارهای غله: با ظرفیت ذخیره‌سازی عجیب
از مرکز وان: 1 ساعت رانندگی از طریق جاده هوشاپ
از مسیر بازرگان: 45 دقیقه از مرز ایران
پارکینگ رایگان در پای قلعه
پل هوشاپ: بنایی سلجوقی با 300 سال قدمت
کاروانسرای تاریخی: در 5 کیلومتری قلعه
روستای هوشاپ: با خانه‌های سنتی و مردم مهمان‌نواز
دره هوشاپ: منظره‌ای نفس‌گیر با صخره‌های عجیب
نام هوشاپ به معنای “آب زیبا” در زبان کردی است
در طول تاریخ هرگز تسخیر نشده است
تونل‌های مخفی به دره مجاور دارد
برخی معتقدند گنجینه‌های اورارتو هنوز در آن پنهان است
فیلم‌های تاریخی زیادی در این مکان فیلمبرداری شده‌اند
محلی‌ها هنوز هم افسانه‌های زیادی درباره این قلعه تعریف می‌کنند. یکی از جذاب‌ترین این داستان‌ها درباره تونل مخفی‌ای است که گفته می‌شود قلعه را به روستای مجاور متصل می‌کند. باستان‌شناسان هنوز نتوانسته‌اند تمام بخش‌های این قلعه را کشف کنند و هر ساله بخش‌های جدیدی از آن شناسایی می‌شود.
برای تجربه‌ای کامل از بازدید قلعه هوشاپ، بهتر است یک روز کامل را به آن اختصاص دهید. صبح زود حرکت کنید تا هم از گرمای روز در امان باشید و هم بتوانید نور زیبای صبحگاهی را برای عکاسی ثبت کنید. همراه داشتن آب و غذای سبک ضروری است، هرچند در پای قلعه غرفه‌هایی وجود دارد که نوشیدنی و تنقلات محلی می‌فروشند. اگر به تاریخ علاقه دارید، استخدام یک راهنمای محلی می‌تواند تجربه‌تان را غنی‌تر کند، چرا که آن‌ها داستان‌ها و افسانه‌هایی را تعریف می‌کنند که در هیچ کتابی پیدا نمی‌شود.
زمان مورد نیاز: 2-3 ساعت
هزینه ورودی: 25 لیر ترکیه (کمتر از 1 دلار)
امکانات: سرویس بهداشتی در پای قلعه، غرفه فروش نوشیدنی
بازدید با راهنما: امکان استخدام راهنماهای محلی
پس از بازدید از قلعه، حتما سری به روستای هوشاپ بزنید. مردم محلی با آغوش باز از گردشگران استقبال می‌کنند و اگر خوش‌شانس باشید، ممکن است به چای خانگی دعوت شوید. صنایع دستی این روستا، به خصوص قالی‌های دستباف با طرح‌های سنتی، سوغاتی‌های مناسبی هستند.
قلعه هوشاپ وان فقط یک بنای تاریخی نیست؛ تجربه‌ای است چندحسی از تاریخ زنده شرق آناتولی. اینجا جایی است که می‌توانید سنگ‌ها را لمس کنید و صدای پای سربازان اورارتویی را به گوش دل بشنوید، نسیم خنک کوهستان را روی صورتتان حس کنید و عطر گیاهان کوهی را استشمام کنید. برای هر مسافری که به دنبال کشف ترکیه‌ای متفاوت و اصیل است، قلعه هوشاپ مقصدی فراموش‌نشدنی خواهد بود.
مقالات گردشگری و اطلاعات تورهای آموزشی در ترکیه
وان ترکیه برای خانواده‌ها: بهترین فعالیت‌ها و مکان‌های کودک‌پسند راهنمای سفر به ولن ترکیه برای خانواده ها وان (Van) یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین شهرهای شرق ترکیه است که با طبیعت بکر، دریاچه معروفش و
گربه‌ها در قلب وان: سفر به دنیای خانه گربه‌ها در ترکیه خانه گربه ها شهر وان شهر وان ترکیه، با تاریخ غنی و طبیعت زیبا، یکی از مقاصد جذاب برای گردشگران و دوستداران حیوانات به